9:00 CH - Thứ Năm, 4 tháng 5, 2017
Gỗ pallet có an toàn để sử dụng?
Gỗ pallet còn gọi là giá kê gỗ, dùng rất nhiều trong ngành hàng hải để xếp hàng hóa lên, mỗi tấm chịu được khoảng 1 tấn hàng, gỗ là vật liệu thông dụng nhất bên cạnh nhựa và kim loại, mỗi năm thế giới dùng khoảng nửa tỷ tấm gỗ pallet, hầu hết dùng hư thì bỏ.
Điều đáng nói là gỗ pallet làm việc trong những môi trường rất khắc nghiệt, mưa nắng độ ẩm đủ loại thời tiết, thứ mà nó chuyên chở có thể là dầu, hóa chất độc hại và có thể bị dính vào, hoặc có những tấm pallet được xử lý hóa chất (ngâm, xịt) để trở nên bền hơn, hay sử dụng gỗ chứa ký sinh trùng, côn trùng có hại, tuyệt đối không sử dụng những tấm pallet này cho đồ gia đình.
VỚI GỖ PALLET QUỐC TẾ
Để kiểm tra, cách dễ nhất là tấm pallet phải có logo của IPPC, nếu không có, không dùng.
International Plant Protection Convention (IPPC), Công ước Bảo vệ Cây xanh Quốc tế yêu cầu tấm pallet không được chứa côn trùng và ký sinh trùng, và được "xử lý", hai ký tự ở kế bên thể hiện phương pháp xử lý.
[HT]: Xử lý bằng nhiệt (heat), đốt gỗ trong nhiệt độ 56-60 độ C. Gỗ xử lý nhiệt an toàn cho người.
[KD]: Xử lý bằng lò sấy (kiln-dried), tức cũng là nhiệt, nhưng “sấy” ở nhiệt độ có thể thấp hơn, mục đích là giảm lượng ẩm trong gỗ xuống. Một số lò sấy ở nhiệt độ tiêu chuẩn như xử lý nhiệt, nên có thể sẽ thấy ký hiệu kép là [KD-HT]. Một số loại gỗ cây khi sấy sẽ tiết nhựa cây ra, khiến gỗ nhìn loang lổ đen, hay có vẻ rất cũ. Không được đẹp, nhưng gỗ này lại an toàn sử dụng.
[DB]: Đã được bốc dỡ (debarked), loại này phổ biến nhất. Cái này có nghĩa là tấm gỗ đã được cắt ra, chứ không nói về phương pháp xử lý, nên thường nó sẽ đi chung với ký tự khác, vì vậy cần xem thêm ký tự còn lại để biết gỗ có an toàn không.
[MB]: Xử lý bằng thuốc trừ sâu (Methyl bromide), tấm gỗ được hun trong hóa chất diệt côn trùng. Đây là phương pháp bị cấm ở nhiều nước vì nó gây hại cho người vận chuyển. Gỗ MB cần hủy một cách chuyên nghiệp, không tái chế, không đốt, việc sử dụng có thể gây dị ứng, khó thở, các bệnh hô hấp. Không được loại gỗ này.
[Các ký tự khác] Đôi khi có các ký tự đặc biệt về xuất xứ, loại gỗ. Nếu bạn không search Internet được nó có nghĩa là gì, tránh sử dụng nó.
VỚI GỖ PALLET CHÂU ÂU
Mình search vài chỗ ở Việt Nam thấy giới thiệu nguồn gỗ châu Âu khá nhiều. Tấm gỗ châu Âu đơn giản hơn, đôi khi có hoặc không có logo của IPPC, mà chỉ có mã EPAL hoặc EUR. Tất cả gỗ châu Âu đều cấm xử lý hóa chất. Gỗ mã EPAL có nghĩa là được xử lý nhiệt (giống HT). Mã EUR nghĩa là loại cũ, dùng trong hệ thống tàu hỏa cũ của châu Âu, gỗ mã EUR vẫn có thể có thêm mã EPAL. Nói chung gỗ chỉ có mã EUR không tệ, nhưng có thêm mã EPAL thì càng tốt.
GỖ PALLET CÓ MÀU
Tấm pallet có màu thường được đánh dấu để vận chuyển hóa chất, gỗ này được xử lý hóa chất rất nhiều để tăng độ bền, không sử dụng tấm pallet có màu.
GỖ PALEET KHÔNG CÓ KÝ HIỆU GÌ CẢ
Có hai khả năng:
Đây là gỗ dùng một lần, trong vận chuyển vật liệu xây dựng nặng. Vì thường nó hư luôn sau khi vận chuyển nên người ta không gắn mã. Loại này thực ra an toàn, nhưng thường hư hỏng sẵn.
Không phải nước nào cũng là thành viên của công ước IPPC, nghĩa là không phải nước nào cũng xử lý gỗ theo tiêu chuẩn và có mã in trên tấm pallet. Việt Nam là thành viên của IPPC, vì vậy theo nguyên tắc gỗ xuất xứ Việt Nam cũng phải có mã IPPC.
Do cả hai khả năng trên, tốt nhất, không sử dụng tấm pallet không có ký hiệu gì cả.
Nhìn chung, tấm gỗ pallet, dù an toàn, cũng được khuyến khích sử dụng cho các project ngoài trời hay ít tiếp xúc với người, vật nuôi, cây trồng, trong ga-ra. Không sử dụng tấm gỗ pallet làm thớt, hay các đồ dùng tiếp xúc trực tiếp với thức ăn.
Tóm lại, chỉ sử dụng tấm pallet nếu biết rõ về nguồn gốc, cách xử lý gỗ, tránh gỗ xử lý hóa chất [MB], gỗ có màu hay gỗ không có ký hiệu.
- Lương Thế Huy -
